Uşak Şimendifer Mektebi

Uşak Şimendifer Mektebi; Osmanlı Devleti döneminde 1914 yılında Uşak Kazasında açılması planlanan bir demiryolu okulu idi.

Ancak Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine Uşak Şimendifer Mektebi ile ilgili yapılan çalışmalar durmuştu. Uşak Şimendifer Mektebi’ nin açılıp açılmadığı konusu belirsiz bir duruma dönüşmüştür.

Anadolu ve Uşak Demiryolu Taşımacılığında Ecnebi Hakimiyeti

Alaşehir-Uşak Demiryolu Hattı’nın 1897 yılında işletmeye açıldı. İşletme hakkı , Avrupa lüks tren taşımacılığının kurucusu Orient Express Trenleri’ nin işletmecisi " Compagnie Internationale des Wagons-Lits/Uluslararası Yataklı Tren Taşımacılığı Şirketi” nin sahibi Belçika’ lı Georges Lambert Casimir Nagelmackers’ e verilmişti.

Bu şirket işe alımlarda Ermeni, Rum veya Yahudileri işe alıyordu. Zira Türkler’ i kesinlikle işe almayıp ” Türkler’ in bu tarz teknik konulara kabiliyeti yoktur.” diyerek işi propaganda boyutunda dillendiriyorlardı.

Osmanlı Devleti’nde demiryolu yapımı yabacılara tanınan imtiyazlarla yapıldığından Osmanlı demiryollarında ağırlıklı olarak
Yabancılar ve gayrimüslimler istihdam edilmiştir.

Bu nedenle demiryollarının işletme dili Fransızca olmuş Türkler yalnız ateşçilik, biletçilik, gibi mesleğin en yıpratıcı işlerinde kullanılmışlardır.

Sait Toydemir, “Anadolu-Bağdat Demiryolları Şimendifer Mektebi”, Demiryolu, Sayı:18, Mart:1953, s.45.

Osmanlı Devleti’nin denetiminde teknik personel yetiştirmek üzere demiryolu okulu açılması zorunluluk halini almıştı. Öyle ki, Balkan Savaşı’nda cepheye asker ve cephane sevkinde istenilen düzeyde kullanılamadığı gibi Osmanlı aleyhine kullanılan bir silah haline dönüşmüştü. Bu konuda ilk teşebbüs 1913 yılında Konya’da planlansa da öğretmen yetersizliği nedeniyle başarısız olmuştu.

1914 yılında tekrar planlar yapılıp bu sefer Uşak Kazasında “Şimendifer Okulu ” açılması planlanıyordu.

Uşak’ ta halıcılık nedeniyle demiryolu büyük bir hayatiyet taşımakta idi. Stratejik konumu ise Uşak’ ı bölge kalkınmasının motor gücü haline getirmişti.

1914 yılı başlarında Evkaf Nazırı Hayri Bey kendi bakanlığına devredilen Hicaz Demiryollarının daha iyi işletilmesini sağlamak üzere demiryolu okulu için yeniden çalışmalara başlamıştır.

Çok uzun görüşmelerden sonra okulun Uşak’ta açılması, her yıl elli öğrenci alınması ve öğretim süresinin de dört yıl olması planlanmışsa da uygulamaya geçirilememiştir. Okula kayıt yaptıracak öğrenciler demiryolları üzerinde seyahat ederek şimendifer eğitimi alacaklardı.

Mustafa Ergün, II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ocak Yayınları, Ankara 1996, s.25.

Ancak Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine okulla ilgili yapılan çalışmalar durmuştur.

Dolayısıyla okulun açılıp açılmadığı konusu belirsiz bir duruma dönüşmüştür.

Dersaadet Şimendifer Mektebi ve Uşaklı Öğrencisi

I. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde 3 Nisan 1916 yılında İstanbul’da Ayestefanos’ ta bulunan bir köşkte yatılı eğitim verecek “Dersaadet Şimendifer Mektebi” açıldı.

1917’de Dersaadet Şimendifer Mektebi’ ni bitirerek staj için Şark Demiryolları Kumpanyası’ nda görevlendirilen öğrenciler arasında Uşaklı bir isime de rastlıyoruz.

Okul No	İsim	Babasının İsmi	Doğum Tarihi	Geldiği Yer	Askerlik Şubesi
36	Adnan	İbrahim Ethem	1313	Uşak	Uşak

Anadolu-Bağdat ve Uşak Demiryolları Müdür-i Umumisi

TBMM’nin açılmasını takiben 18 Temmuz 1920’den itibaren mevcut tüm demiryolları hatlarına İcra Heyeti’nce el konuldu.

İstiklal Savaşı döneminde Uşak merkezli “Anadolu-Bağdat ve Uşak Demiryolları Müdür-i Umumisi(Genel Müdürlüğü) “ isimli bir yapı kurulup tek elde birleştirilmişti.

Müellifi Ömer AŞCI

© Copyright www.usaktayiz.com tüm hakları saklıdır. Kod, haber, resim, röportaj gibi her türlü içeriğinin tüm telif hakları www.usaktayiz.com.tr‘a aittir.

www.usaktayiz.com sitesinde yer alan bütün yazılar, materyaller, resimler, ses dosyaları, animasyonlar, videolar, dizayn, tasarım ve düzenlemelerimizin telif hakları 5846 numaralı yasa telif hakları korunmaktadır.

Bunlar www.usaktayiz.com ‘un yazılı izni olmaksızın ticari olarak herhangi bir şekilde kopyalanamaz, dağıtılamaz, değiştirilemez, yayınlanamaz. İzinsiz ve kaynak belirtilmeksizin kopyalama ve kullanımı yapılamaz.

www.usaktayiz.com ‘daki harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Yayınlanan yazı ve yorumlardan yazarları sorumludur. www.usaktayiz.com ‘da hiçbir bildirim yapmadan, herhangi bir zaman değişikliğe gidebilir.

Bu sitedeki bilgilerden kaynaklı hataların hiçbirinden sorumlu değildir.