Uşak Erkek Orta Sanat Okulu

Uşak Erkek Orta Sanat Okulu; Köme Mahallesi Taslak Sokak’ta bulunan Uşak eşrafından Yılancıoğlu Ailesinin bağışladığı konakta 1944 – 1945 eğitim yılında eğitime başladı.

Uşak Erkek Orta Sanat Okulu; eğitime bu binada 1944-1945 eğitim ve öğretim yılında başlayıp 3 yıl faaliyet gösterecekti.

II. Dünya Savaşı Dönemi Türk Sanayisi

1923 yılında Cumhuriyetin ilanı ile birlikte kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomik olarak kendi ayakları üzerinde durabilmesi için farklı alanlarda yapılan birçok yatırım II. Dünya Savaşıyla sekteye uğramıştır.

II. Dünya Savaşı sonrası 1940’lı yıllardan başlamak üzere fabrikalarda çalışabilecek kalifiye eleman sayısının yetersiz olması; üretimin yavaş ilerlemesine, makinelerde yaşanan sorunların giderilememesine veya giderilebilmesi için uzmanların beklenmesine neden olmuş, fabrikalar tam kapasite ile çalışamamıştır.

Türkiye‘de Mesleki Eğitimin Kurucusu Mehmet Rüştü Uzel

Uzel’in teknik öğretim planlaması, yabancı uzmanların hiç birinin yapamadığı kadar gerçekçi ve memleketimizin bünyesine uygundur.

Nerede bir sanat okulu kurulacaksa Uzel oraya gider, okula hangi sanayi dalları için dersler konacağı yerel sanatlar incelenerek karara bağlanır. Yeni okulun giderlerinin, yerel sanat ve ticarete katkısı araştırılır.

Çevredeki başarılı ustaların sanat okullarında ders vermesi sağlanır. Devlet dairelerinin çoğunun teknik donatımını sanat okulları yapar. Bugün de devam eden sanat okulları uygulaması Türkiye‘de mesleki eğitimin kurucusu olan Rüştü Uzel’in ve bu planlamanın eseridir.

Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Tarihinde Erkek Sanat Enstitülerinin Kuruluşu

Türkiye Cumhuriyeti’nin erken devrelerinde “Mesleki ve Teknik Eğitim ” meselesi önemli yer işgal etmekteydi. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından organize edilen “sanat okulları’ nın açılmaya başlaması 1930’lu yıllardadır.

1933 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nda “Mesleki ve Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü” kurularak, 1936 yılında “Teknik Eğitim Planı” hazırlandı.

Hazırlanan bu program ile 1941 yılında çıkarılan “Teknik Öğretim Yasası’ nın temelleri oluşmuş ve Milli Eğitim Bakanlığı’nda “Mesleki ve Teknik Eğitim Müsteşarlığı” kurulmuştur. 

II. Dünya Savaşının bütün ağır koşullarına rağmen 1942 yılında “Mesleki ve Teknik Okullar Açılması ve Mevcutların Büyütülmesi Hakkında Kanun” kabul edilmiş ve 81 milyon lira bütçe ayrılabilmişti.

Türk Milli Eğitim geçmişinde “Erkek Sanat Enstitüleri ve Erkek Orta Sanat Okulları” ismiyle açılan okullar Talim ve Terbiye Kurulu’nun 94 sayılı 10/5/1943 tarihli kararıyla kurulmuştur.

Bu okullar toplam beş yıl öğretim süreli olarak planlanmış olup Erkek Sanat Enstitülerinin üç yıllık birinci devrelerine erkek orta sanat okulu denilmiştir.

Uşak Erkek Orta Sanat Okulu

Uşak Erkek Orta Sanat Okulu; 1944 – 1945 eğitim öğretim yılında kurucu müdürü Mustafa Akan Bey ‘in idaresinde eğitime başladı. Mustafa Akan Bey okul müdürlüğü görevini 1947 yılında Emin Dalkılıç Bey’ e devreder. Okul 3 bölümde eğitim vermekteydi;

• Tesviye Bölümü
• Demir İşleme Bölümü
• Ağaç İşleri  Bölümü

Uşak Erkek Orta Sanat Okulu 3 eğitim sezonu sonrası günümüzde Kent Park içinde kalan yeni binasına 1948 – 1949 eğitim öğretim yılında taşınarak “Erkek Sanat Enstitüsü” adını alacaktır.

18.06.1947 tarihinde Antalya Bodrum, Corum, Elazığ, Ödemiş, Tekirdağ, Tire, Urfa ve Uşak Erkek Orta Sanat okulları enstitü haline getirilmiştir.

 Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi

Osmanlıdan Cumhuriyete Uşak’ta Mesleki Eğitim

Selçuklu ve Osmanlı Dönemlerinde meslek eğitimi uzun yıllar Ahilik ve Lonca teşkilatı ile yapılmıştır. Osmanlı Devleti Tuna Valisi Midhat Paşa tarafından 1863 yılında Niş Şehrinde kurulan mesleki ve teknik eğitim veren “Islahhane Okulu” ile modern bir boyuta evirilmiştir.

Osmanlı Dönemi Uşak Kazasında mesleki eğitim amacıyla kurulan okullar hakkında ayrıntılı bir bilgi olmasa da bir kaç örnek sıralanabilir;

Müellifi Ömer AŞCI