Sırçalı Mağarası ; Uşak ili Banaz ilçesine bağlı Ulupınar Köyü Boduçdamları mezrasına 2,5 Km uzaklıkta güneydoğusundaki Kaleboynu Tepesi eteklerinde yer alan Uşak Coğrafyasının büyük bir hediyesidir. Girişinde bulunan sarkıt ve dikitler görsel bir şölen sunar iken 37 metre derinliğinde ki mağara antik döneme ait izlerle turizme kazandırılacağı günü bekliyor.
Sırçalı Mağarası; 8 Kasım 2015 tarihinde Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği tarafından arazi taramalarında tespit edilmiştir.
Sırçalı Mağarasının Turizm Potansiyeli
Türkiye Dünya Turizm Sektöründe önemli bir yeri olan senede yaklaşık 50 milyon turist ağırlayan bir turizm ülkesidir. Türkiye Turizm Sektörü son yıllarda güneş ve deniz mekanlarından doğa turizmi alanına doğru yönelmektedir.
Doğa Turizminin önemli bir parçası olan fosiller, mağaralar, yanardağlar gibi jeolojik oluşumlara ilgisi olan turistler, bu özellikleri barındıran bölgelere giderek turizm aktivitelerine katılmaktadırlar. Sırçalı Mağarası , İzmir-Ankara otoyoluna yakınlığı ile pazarlanabilirliği yüksek önemli bir turizm potansiyeli barındırmaktadır.
Sırçalı Mağarası Keşfi 1 Sırçalı Mağarası Keşfi 2 Sırçalı Mağarası Keşfi 3 Sırçalı Mağarası Keşfi 4 Sırçalı Mağarası Keşfi 5
Sırçalı Mağarası’nın Coğrafi Analizi
Ulupınar Köyü Boduçdamları mezrası sakinleri mağaradaki taşların parlamasından dolayı “Sırçalı Mağarası” demişler.
[travelmap width=”100%” height=”500″]
Sırçalı Mağarası, Murat Dağı sonrası başlayan Banaz Ovası’nın güneydoğu istikametinde Uşak-Afyon sınırının böldüğü dağlık arazide bulunuyor. Mağaraya Ulupınar Köyü Boduçdamları mezrasını güneydoğu istikametinde 2-3 Km geçtikten sonra Sarnıç çeşmesi denilen bir mevkiden Kaleboynu Tepesi eteklerine 30 dakikalık bir yürüyüşle varılıyor. Mağara girişine varıldığında Gps cihazı 1550 metrelik bir yükselti olduğunu gösteriyor. Mağaranın girişinde tarihi eser kaçakçılarının açtığı büyük bir çukur var. Köylüler bu çukurdan antik paralar çıktığını söylüyor. Mağaranın girişinde ki büyük holden sonra mağara dikey olarak ilerliyor. Mağara’nın giriş holünü takiben dikey inilen koridorda sizi yüzlerce yarasa karşılıyor.
“Sırçalı Mağarası Boduçdamı Mahallesi’nin 2.5 kilometre güneydoğusundaki Kaleboynu Tepesi’nde yer alır. Paleozoik yaşlı mermerler içinde düşey yönde gelişmiştir. Mağaranın ağız kısmı, mermerler ile şistlerin temas kısmında açılmıştır. Mağara giriş ağzı 3 metre yüksekliğinde 6 metre genişliğindedir. Giriş kısmında büyük bir salon bulunan mağaradaki salonun yüksekliği 7 metre, genişliği ise 20 metredir. Salonda oluşumu sona ermiş dikit ve sütun dikkati çekmektedir. Tavanda ise flama şeklinde sarkıtlar gelişmiştir. Bu kısımda sarkıt ve dikit gibi birikim şekillerinin oluşumu sona ermiş haldedir. Mağara salondan sonra iki kola ayrılmaktadır. Mağara içinde yapılan kaçak kazılar sırasında çıkarılan toprak galerinin ağzını iyice daraltmıştır. Batıdaki galeri içinde ise ancak birkaç metre ilerlenebilmektedir. Yöre halkından edinilen bilgilere göre mağara dört kattan oluşmakta ve eski dönemlerde kullanılmıştır.Sırçalı Mağarası’nın, bilimsel anlamda detaylı bir şekilde araştırılması gerekmektedir.Gerekli araştırmalar yapılarak mağaranın özellikleri ortaya konulmalı ve haritası çıkartılmadır. Bu salonun güneybatı kısmında mağara devam etmektedir. Sırçalı mağarası detaylı bir şekilde incelenmemiş ve planı çıkarılmamıştır. Mevcut bilgilere göre dikey yönde gelişmiş bir mağaradır.”
Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği’nin 5 Mayıs 2016 tarihinde yaptığı tespit gezisi sonrası Uşak Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, Fiziki Coğrafya Anabilim Dalı Öğretim Görevlisi Doç.Dr.Selahattin Polat’ın Sırçalı Mağarası hakkında açıklaması
Sırçalı Mağarası’nın Tescil Süreci
2015 yılında Sırçalı Mağarası yürüyüşüne katılan Doç.Dr. Selahattin Polat’ın yönlendirmesi ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Mağara Koruma Şube Müdürlüğü‘ne Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği tarafından 12 Ocak 2016 tarihinde tescil başvurusunda bulunuldu.
Ayrıca Türkiye’nin önde gelen Mağara Araştırma Ekiplerinden Dokuz Eylül Üniversitesi Mağara Araştırma Kolu (DEUMAK) ve Ege Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü (EMAK) ile iletişime geçildi.
Bu alanın tanıtılması amacıyla Uşak’ta ki dağcılık ve treking klüplerine bilgilendirme yapıldı. Uşak yerel basınına da ilgili haber metinleri servis edildi.
Uşak’ın önde gelen trekig klüplerinden Uşak Rota Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü Derneği ile Uşak Tanıtım ve Kültür Gönüllüleri Derneği ortaklığında 20 Aralık 2015 tarihinde yürüyüş düzenlendi.
Mağara Araştırma Kulüpleri
Ege Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü Başkanı Ümit Günhan ve ekibi 2017 yılı baharında 1709 metre yükseklikteki Kaleboynu Tepesi’nde bulunan Sırçalı Mağarası’nda kamp kurdu. Mağarada bir hafta araştırma yapan grup, bugüne kadar bilinmeyen ve devlet envanterlerinde yer almayan gizemli mağarada yaşam izlerine rastladı. Yapılan araştırmada mağarada bulunan çömlek ve toprak kap parçaları, mağaranın bir yerleşim alanı alarak kullanıldığını kanıtladı.
Sırçalı-Mağarası Tescil Başvurusu Sırçalı-Mağarası yazışmaları Sırçalı-Mağarası Haritası
“Haritalama çalışmalarında mağaranın yatay uzunluğunun 380 metre, derinliğinin ise 37 metre olduğunu tespit ettik.Birkaç hafta içerisinde coğrafi ve arkeolojik bulguların raporunu, haritayla birlikte yayınlayacağız. Mağarada bulduğumuz çanak, çömlek parçaları üniversitenin arkeoloji bölümleri tarafından incelenecektir. Sırçalı Mağarası’na girmenin can güvenliği açısından riskli olup fosil mağara kategorisinde değerlendirebiliriz. Mağaranın önceden daha büyük olduğunu ve tavanlarda yaşanan çökmeler sonrası daraldığını düşünüyoruz. Mağara daha derinlere inmek isteyen insanlar için tehlike arz ediyor. İnsan boyunda kayaların düşüp çıkış yollarını kapatma tehlikesi var.”
Ege Üniversitesi Mağara Araştırma Kulübü Başkanı Ümit Günhan’ın Hürriyet Gazetesi’nde 05.05.2017 tarihinde çıkan Uşak Sırçalı Mağarası’nın gizemi çözülüyor başlıklı haberi için verdiği mülakat
10.07.2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 No.lu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 109 uncu maddesi 1 inci fıkrası (b) bendi uyarınca ekteki şekilde koruma alanı sınırları belirtilen mağaranın tabiat varlığı olarak tescili tebliğ olunur.
Uşak İli, Banaz İlçesi, Ulupınar Köyü sınırları içerisinde bulunan, giriş ağzı koordinatları (G1) X:4271470.008 Y:485549.739 ve (G2) X:4271453.161 Y:485548.812 (UTM 3° – ED 50) olan Sırçalı Mağarası’nın “Tabiat Varlığı – A Grubu Mağara” olduğuna ve grubu göz önüne alınarak belirlenen koruma alanı sınırının uygun olduğuna ilişkin Eskişehir Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nca alınan 14.01.2020 tarihli ve 459 sayılı karar, 10/03/2020 tarihli ve 63498 sayılı Bakanlık Makam Olur’u ile onaylanmıştır.
Sırçalı nın yıllar sonra keşif edilmesi beni çok mutlu etti rahmeti annem boduçdamlı çok gidip geldim ismini çok duydum çevre köylüler tarafından nasıl talan edildiğini çok kişinin buradan zengin olduğunu duydum büyülerimzden ama hiç yanına gitmek nasip olmadı inşallah turizme kazandırılır da o zaman gidip görmek nasip olur.
Aziz bey biz Uşak Tanıtım Derneği olarak 3 sene süren bir çaba sonucu koruma kararı aldırdık. Jandarma buraya devriye atıyor. Ama turizme kazandırmak nihai hedef . öncesinde arkeolojik kazı gerekiyor.
veysl yokuş sırçalık mağarasının keşf edilmesine bende sevindim benim annemde boduçdamı mahallesindendir ben sırçalık mağarasına bir kaç defa gittim çok güzel bir yerdir fakat o mağaranın salon kımından iki koridor var okoridorların ikiside tünele bağlanır birini bilmiyorum dikey olanın tünel kısmı ahat köyü yada kaylı köyünün yakınlarına çıktığını söylerlerdi eski büyüklerimiz genişliği 1.15 metre olduğunuda söylerdi