II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım

II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım
II. Meşrutiyet dönemi İzmir Basınının önemli mizah gazetelerinden “Edep Ya Hu Mizah Gazetesi”nin yazarları arasında Saruhan(Manisa) Vilayeti kazalarından Eşmeli Nadire Hanım isminde bir şair görülür.

Türk edebiyatının hiciv ustalarından Şair Eşref ve Eşme Kaymakamlık Vekaleti

II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım‘da yazdığı”Edep Ya Hu Mizah Gazetesi”nin baş yazarı Türk edebiyatının hiciv ustalarından Şair Eşref olarak karşımıza çıkar.

İzmir’de çıkmış olan “Edep Ya Hu Mizah Gazetesi” 16 Ekim 1908-27 Kasım 1909 tarihleri arasında elli altı sayı çıkarmış olup II. Meşrutiyet dönemi mizah gazeteleri içerisinde gerek sayı itibariyle gerekse yazıların niteliği bakımından en dikkate değer olanıdır.

Şair Eşref 1889 yılında Buldan kazasından Kula kazasına Kaymakam olarak tayini çıkmış Takmak/Eşme ilçesi kaymakamlık vekâletini de yürütmektedir.

Takmak’a bakarak Kula bir cennet kuşkusuz. Küçücük bir köy burası. Zaman zaman kaymakam beyin vekâletini üstlendiği kazaya/köye gelmesi gerekiyor. Şu anda 800 nüfuslu bu eski ilçeyi, varın siz yirminci yüzyıl başlarına taşıyın. Muhtemeldir ki daha az, ya da olup olacağı bu kadar bir nüfus. Hafif bir yamaca dizilmiş, uzayan yolun iki kenarında evler. Tahrirat kâtibi ve muhtemelen kadıdan ibaret ilçe bürokrasisi. İnsanı tanımak istesen üç günde biter. Memurlarla sohbetse can sıkıcı!.. Eşref’ten önce de, Eşref’ten sonra da şartlar hep aynı. Takmak’ın eteklerinde hafif bir yeşillik, gerisi göz alabildiğince seyrek çalılıklar ve meşe palamut ağaçları. Gitsen, gezsen, dolaşsan bir o kadar küçük köyleri denetlesen, alabildiğine can sıkıcı bir yeknesaklık vesselâm.


Eşme ilçesi kaymakamlık vekili Şair Eşref Eşme için söylediği hala dillerde olan ;

“Eşme Eşme dedikleri iki dükkân bir fırın/
Peynir ekmek yiye yiye ne ağız kaldı ne burun”

manzum şiirinde istihzalı bir dille anlattığı  kazanın mahsun halidir.
Şair Eşref ‘in hayatı küçük küçük Anadolu kasabalarında, kaymakamlıkla geçmiş,bu münzevi Anadolu kasabalarında ruhu iyice bunalmış. Ve kendisini, hiç kuşkusuz biraz da irsiyetinden gelen bir itme ile hicve adamış. Ama bu hiciv acımasız ve tahripkâr. Bu hicivde Nasreddin Hoca’nın ruha hafiflik veren ve insanı yaralamayan hoşluğu yok. İnsana itimadını yitirmiş, ümitsiz, bezgin, karamsar bir ruhun maşerî ıztırabından ziyade intikamı okunuyor onun mısralarından.

II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım

II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım ile Şair Eşref’in bizzat tanışıklığı var mıdır? bilinmez ama etkilendiğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Eşme kazası ;Saruhan(Manisa) Vilayeti kazası iken 1954 yılında vilayet olan Uşak’a bağlanmıştır.

 Eşmeli Nadire Hanım; hakkında herhangi bir bilgiye sahip olamadığımız şairlerin içinde “Edep Ya Hu Mizah Gazetesi”nde en çok şiiri yayımlanan şair olarak karşımıza çıkmaktadır.

II. Meşrutiyet dönemi İzmir’inde en uzun süreli mizah gazetesi sıfatıyla yayın hayatını sürdürmüş olan Edeb Yahu gazetesi; II. Meşrutiyet döneminin serbest ortamı içerisinde basın hayatında ki önemli hareketlenmenin öncülerindendir.

 
Edep Ya Hu Mizah Gazetesi; 29-57. sayılar arasında Eşmeli Nadire Hanım‘ın daha çok sosyal muhtevalı, sade dille söylenmiş manzumeleriyle dikkati çekmektedir.

Eşmeli Nadire Hanım‘ın “Keşkûl-bedest Bir Masum Hakkında” başlıklı manzumesinde muhtaç bir çocuğun perişan hali, “Tıfl-ı Nevzadın Kuzusuyla Hasbihali” şiirinde kır hayatı anlatılır. “Mekteb” başlıklı şiirde, çalışması için çocuğuna nasihatte bulunur. Bunların yanı sıra aşk şiirleri ve 10 Temmuz heyecanıyla yazılmış şiirleri de vardır.

Kaynaklar:

  • II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE İZMİR’DE ÇIKMIŞ OLAN MİZAH GAZETELERİ-EDEB YAHU-Yrd. Doç. Dr. Şerife ÇAĞIN
  • https://www.buldandayasam.net/sair-esref/1341/

Ömer Aşçı

© Copyright www.usaktayiz.com tüm hakları saklıdır. Kod, haber, resim, röportaj gibi her türlü içeriğinin tüm telif hakları www.usaktayiz.com.tr‘a aittir.

www.usaktayiz.com sitesinde yer alan bütün yazılar, materyaller, resimler, ses dosyaları, animasyonlar, videolar, dizayn, tasarım ve düzenlemelerimizin telif hakları 5846 numaralı yasa telif hakları korunmaktadır.

Bunlar www.usaktayiz.com ‘un yazılı izni olmaksızın ticari olarak herhangi bir şekilde kopyalanamaz, dağıtılamaz, değiştirilemez, yayınlanamaz. İzinsiz ve kaynak belirtilmeksizin kopyalama ve kullanımı yapılamaz.

www.usaktayiz.com ‘daki harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Yayınlanan yazı ve yorumlardan yazarları sorumludur. www.usaktayiz.com ‘da hiçbir bildirim yapmadan, herhangi bir zaman değişikliğe gidebilir. Bu sitedeki bilgilerden kaynaklı hataların hiçbirinden sorumlu değildir.

One thought on “II.Meşrutiyet Dönemi Şairlerinden Eşmeli Nadire Hanım

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir