Alaşehir-Uşak Demiryolu Hattının Tarihçesi

Alaşehir-Uşak Demiryolu Hattı inşaatına 20 Aralık 1887 yılında başlanılarak 1897 yılında işletmeye açılmıştır.

Alaşehir-Uşak Demiryolu Hattı hakkında; Brotherhood of Locomotive Engineers (Demiryolu Mühendisleri Kardeşliği/Birliği)’nin aylık yayın organı “Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal” dergisinin Şubat 1875 tarihli 2.sayısı bilgi verir.

Lakin bu yazının çevirisini vermeden önce Brotherhood of Locomotive Engineers (Demiryolu Mühendisleri Kardeşliği/Birliği)’nden bahsetmek daha doğru olacak.

Brotherhood of Locomotive Engineers (Demiryolu Mühendisleri Kardeşliği/Birliği) Nedir?

Dünya’da Demiryolu serüveni, 1825 yılında İngiltere’nin kuzeydoğusundaki Stockton ile Darlington kasabalarını birbirine bağlamak üzere tasarlanan 40 kilometrelik güzergahın ulaşıma açılmasıyla başlamıştı.

Amerika Birleşik Devletlerinde ise; Dünya’nın en büyük demiryolu projesi ile bir kıtayı boydan boya kateden ilk demiryolu inşaatı 1869 yılında açılmıştı.

Brotherhood of Locomotive Engineers (Demiryolu Mühendisleri Kardeşliği/Birliği); 8 Mayıs 1863 tarihinde Amerika’nın Michigan eyaletinde kurulan Dünya’nın ilk meslek örgütlerinden olup günümüzde de faaliyet gösteren köklü bir kuruluştur.

“Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal” dergisinin Şubat 1875 tarihli sayısında verdiği bilgilere geçmeden önce Osmanlı Devletinde Anadolu Demiryolu Hatları hakkında da kısa bir bilgi vermek gerekiyor.

Alaşehir-Uşak Demiryolu Hattına Uzanan Süreçte Osmanlı Demiryollarının Gelişimi Nasıldı?

Osmanlı Devleti ,1863’te, Edward Price adlı bir İngiliz girişimciye “The Smyrna Cassaba Railway Company (SCR)/İzmir-Turgutlu Demiryolu Şirketi” adına İzmir-Turgutlu Hattının yapım ve işletim hakkını verdi.

Osmanlı Devleti; İngiltere’ye verdiği bu imtiyazlarla Rusya tehlikesine karşı İngiliz desteğini almayı amaçlıyordu.

Edward Price ;  İngiltere’de demiryolu sektörünün öncülerinden olup Marsilya’daki tünel inşaatından Nil’e köprü kurmaya ve Brezilya Demiryolu yapımına kadar geniş bir yurtdışı deneyimine sahipti.

İzmir-Turgutlu Demiryolu inşaatı 1864’de İzmir’den başladı ve hat 1865’te Turgutlu’ya ulaştı.

“The Smyrna Cassaba Railway Company (SCR)/İzmir-Turgutlu Demiryolu Şirketi” 1866 yılında demiryolu hattını Alaşehir-Uşak üzerine genişletmeyi planladığı sırada İngiliz ve Amerikan borsalarının çökmesiyle iflas etti. 

Osmanlı Hükumeti bu hattı uzatarak Turgutlu-Alaşehir Hattının yapımı için 1871 yılında bedeli hazineden karşılanmak üzere imtiyazsız bir şekilde “The Smyrna Cassaba Railway Company (SCR)/İzmir-Turgutlu Demiryolu Şirketi”ne izin verdi.

“The Smyrna Cassaba Railway Company (SCR)/İzmir-Turgutlu Demiryolu Şirketi” Turgutlu-Alaşehir Hattının yapımı için Samuel Bayliss adında bir İngiliz müteahhitle anlaştı. Bu hat da 1875 yılında hizmete açıldı.

 İnşaat mühendisi Samuel Bayliss (1821-1898); Türkiye’de çalışmadan önce Mısır ve Brezilya’da demiryolu inşaatının başında ki mühendis idi.

İzmir-Kasaba hattının İngiliz “The Smyrna Cassaba Railway Company (SCR)/İzmir-Turgutlu Demiryolu Şirketi” tarafından daha içerilere uzatılması mümkün olmadı.

Osmanlı hükümeti ile İngiliz şirketleri arasındaki anlaşmazlık sonucunda Alaşehir-Uşak ve Uşak-Afyon hatlarının imtiyazını 17 Şubat 1893 yılında Avrupa lüx tren taşımacılığının kurucusu Orient Expres Trenleri’nin işletmecisi ” Compagnie Internationale des Wagons-Lits/Uluslararası Yataklı Tren Taşımacılığı Şirketi”nin sahibi Belçika’lı Georges Lambert Casimir Nagelmackers’e satıldı.

Alaşehir-Uşak Hattı inşaatına; 18 Ekim 1895’te başlanılıp resmî açılışı 6 Eylül 1897 tarihinde yapıldı.

Alaşehir-Uşak Hattı 117 km olup 4 büyük köprü,21 tünel ve 7 İstasyondan oluşmaktadır. Alaşehir-Uşak Hattı üzerinde kurulmuş Tren İstasyonları; Killik, Konaklar ve Güneyköy, Takmak,Ahmetler, İnay ve Bölme İstasyonlarıdır.

“Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal” Dergisi Alaşehir-Uşak Hattının 1875 Yılında ki Durumundan Nasıl Bahsediyor?

Brotherhood of Locomotive Engineers (Demiryolu Mühendisleri Kardeşliği/Birliği)’nin aylık yayın organı “Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal” dergisinin Şubat 1875 tarihli 2.sayısı ise Alaşehir-Uşak hattının 1875 yılında ki durumu hakkında şöyle yazmaktadır;

Railroads in Asia Minör/Küçük Asya Demiryolları

Küçük Asya’da elli mil uzunluğunda yeni bir demiryolu inşasına hemen başlanacak. Bu demiryolu İzmir(Smyrna) ve Turgutlu(Cassaba) hattının bir uzantısı olacak.

As far back as 1868, negotistions were entered into with the Government for the extension of the line to Alasheir, in view of its ultimate protraction along the valley of the Meander to Ouchak, and thence to Kutayeh.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Menderes vadisi boyunca devam İzmir(Smyrna)-Turgutlu(Cassaba) hattının önce Uşak ‘a sonra Kütahya’ya uzatılması konusunda Osmanlı Hükumeti ile müzakereler 1868 yılında başladı.

where it would join the great projected trunk line which is one day to connect Constantinople with the head of the Persian Gulf.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Bu hattın İstanbul’dan Basra Körfezine uzanan ana gövdeye bir günde bağlanabilmesi planlanılıyor.

It was, however, only eight een months ago that an arrangement was come to with the Government for carrying the line further inland, and the Government then agreed to construct the line at its own cost, and to give the working of it, on cer tain conditions, to the Smyrna and Cassaba Company.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Bununla birlikte, sadece on sekiz ay önce, hattı iç kısımda daha ileri taşımak için hükumetle bir anlaşma yapıldı ve hükumet daha sonra hattı Smyrna ve Cassaba Şirketinin kendi maliyetiyle inşa etmesini ve belirli koşullar üzerinde çalışmasını sağlamayı kabul etti.

A contract for the work was entered into with Mr. Samuel Baylias, C. E. , who resigned his post as general manager of the Smyrna and Cassaba line, in order to apply himself to the execution of his con tract That the contract was placed in good tract.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Smyrna ve Casaba hattının genel müdürlüğü görevinden istifa eden Bay Samuel Bayliss, C.E. ile iş sözleşmesinin yerine getirilmesi üzerine bir sözleşme imzalandı.

That the contract was placed in good hands seems to be shown by the prompti tude with which the works have been com pleted, and by the satisfactory report of the commission which has just returned from inspecting them.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

İşlerin tamamlandığı istemiyle gittiği teftişten yeni dönen komisyonun tatmin edici raporu sözleşmenin iyi ellere verildiğini söylüyor.

The extension has not, however, as yet been opened for traffic, although everything is ready, even to the printing of the tickets, for so doing.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Bununla birlikte, her şey hazır olmasına hatta biletlerin basılmasına rağmen uzatma hattı henüz trafiğe açılmamıştır.

Some inexplicable hitch has apparently taken place with regard to the arrangements for working the line,

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Görünüşe göre hattın çalışması için düzenlemeler ile ilgili olarak bazı açıklanamayan aksaklıklar gerçekleşti.

and Edhem Pasha, under whose auspices it was expected that the ceremony of opening would take place,has returned to Constantinople, leaving the line unopened, and local commerce in a state of discontent at the delay.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

ve açılışı töreninin himayeleri altında yapılmasının beklendiği Ethem Paşa, hattı açılmadan bırakarak ve yerel ticaretin bundan hoşnutsuzluğu ile birlikte İstanbul’a geri döndü.

The situation, however, seems too absurd for the possibility of its prolongation to be entertained.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Bu durumda uzatmanın oyalanma olasılığı saçma görünüyor.

The extension, although reaching onwards to wards Ouchak, the great centre of the internal trade of the valley of the Meander,

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Menderes vadisinin iç ticaretinin büyük merkezi Uşak’a doğru uzanmasına rağmen,

does not even yet go near enough to it to admit of the full realization of the primary objects of the line.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

hattın birincil kısmının tam olarak gerçekleştiğini kabul etmek için oraya bile henüz yeterince yaklaşmıyor.

But it seems probable that it will at all events it is possible that it may open out a very important mining country,which would give the Alasheir line tn Smyrna with the help of a small branch or two a very heavv mineral traffic.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Ancak, her durumda Alaşehir hattının küçük bir veya iki dalıyla Smyrna’ya(İzmir’e) çok yoğun bir mineral trafiği olacağı ve çok önemli bir maden ülkesi olma yolu açabileceği muhtemel görünmektedir.

The Bozdagh range, which the line skirts all the way from Caasaba to Alasheir, is full of (oil. iron, copper, silver, lead, and other valuable ores, and several concessions have been applied for the purpose of working them.

Brotherhood Of Locomotive Engineer’s Monthly Journal

Hattın Casaba’dan(Turgutlu’dan) Alaşehir’e kadar uzanan Bozdağ kısmı kömür, demir, bakır, gümüş, kurşun ve diğer değerli cevherlerle doludur ve bunları çalışmak için çeşitli tavizler uygulanmıştır.

Engineer/ Mühendis

Müellifi: Ömer Aşcı

Çeviri için Yusuf Zeki Çelik ve Ahmet Çetkin’e teşekkürü borç bilirim.

© Copyright www.usaktayiz.com tüm hakları saklıdır. Kod, haber, resim, röportaj gibi her türlü içeriğinin tüm telif hakları www.usaktayiz.com.tr‘a aittir.

www.usaktayiz.com sitesinde yer alan bütün yazılar, materyaller, resimler, ses dosyaları, animasyonlar, videolar, dizayn, tasarım ve düzenlemelerimizin telif hakları 5846 numaralı yasa telif hakları korunmaktadır.

Bunlar www.usaktayiz.com ‘un yazılı izni olmaksızın ticari olarak herhangi bir şekilde kopyalanamaz, dağıtılamaz, değiştirilemez, yayınlanamaz. İzinsiz ve kaynak belirtilmeksizin kopyalama ve kullanımı yapılamaz.

www.usaktayiz.com ‘daki harici linkler ayrı bir sayfada açılır. Yayınlanan yazı ve yorumlardan yazarları sorumludur. www.usaktayiz.com ‘da hiçbir bildirim yapmadan, herhangi bir zaman değişikliğe gidebilir. Bu sitedeki bilgilerden kaynaklı hataların hiçbirinden sorumlu değildir.