Uşak ve Köyleri’nin 1935 Genel Nüfus Sayımına göre;kent merkezi nüfusu 17567 kişi iken köy nüfusu 79.659 olup toplamda 97226 kişi yaşıyordu.
TC Başvekâlet İstatistik Genel Direktörlüğü tarafından 1937 yılında Hüsnütabiat Matbaası yayını olarak ” 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı-Kat’i ve Mufassal Neticeler- Köyler Nüfusu” ismiyle basılan eser kaynak olarak alınmıştır.
20-İlkteşrin-1935-Genel-Nüfus-Sayımı-Köyler-NüfusuUşak Nüfusu; Türkiye Cumhuriyeti’nin 1927 yılında yaptığı ilk Genel Nüfus Sayımında 170 yerleşim biriminde toplamda 88 643 olup Merkez Nüfusu 16 967 iken 8 yılda 981 kişi artarak 1935 Nüfus Sayımında 17 948 olarak belirlenmişti. Uşak merkez nüfusu(16967 kişi)nun bağlı olduğu Kütahya merkez nüfusu(17266 kişi) ile arasında çok az fark vardır.
Uşak ,Kütahya iline bağlı bir kaza merkeziydi.Ulubey,Karahallı,Sivaslı ve Banaz ise, Uşak kazasına bağlı nahiye merkezleriydi.
1935 Genel Nüfus Sayımında Kütahya
Türkiye Cumhuriyeti dahilinde, ikinci defa, 20 İlkteşrin 1935 Pazar günü genel nüfus sayımı yapıldı.
Türkiye’de 1927 yılında 63 olan il sayısı, 1935 yılında ise 57 idi. Türkiye Cumhuriyeti’nin nüfusu 1927 yılında yapılan nüfus sayımına göre 13.648.270 iken 1935 yılında yapılan nüfus sayımında 16.158.018 olmuştu.
Uşak kazasının bağlı olduğu Kütahya nüfusu 1927 nüfus sayımında 302.426 iken 1935 nüfus sayımında 347.682 olarak Türkiye’nin en kalabalık 14.ili oldu.
Türkiye Cumhuriyeti ilk genel nüfus sayımını 1927 yılında yapıldı. Bu dönemde ülke, uzun süren savaş yıllarını geride bırakmış ve nüfus olarak yeni yeni toparlanmaya başlamıştı. Daha sonraki nüfus sayımı ise 1935 yılında yapıldı.
1927’ye göre siyasi istikrarın daha etkin olması, salgın hastalıklara karşı önlemler alınması ve nüfusu artırmaya yönelik propaganda faaliyetleri 1935 sayımında hissedilir bir şekilde ortaya çıkmıştı. Nitekim ilk sayıma göre nüfus 2.5 milyon artış göstermişti.
| Kazalar/Districts | Şehirde – Villes | Köyde/Villages | Yekûn/Total | Mesahai Sathiye Km2/Superficie | Nüfus Kesafeti/Densite |
|---|---|---|---|---|---|
| Kütahya Merkez | 17 939 | 64 970 | 82 909 | 4 110 | 20.2 |
| Uşak | 17 948 | 82 213 | 100 161 | 3 820 | 26.2 |
| Tavşanlı | 5 328 | 36 530 | 41 858 | 1 325 | 31.6 |
| Simav | 5 540 | 37 804 | 43 344 | 1 780 | 24.3 |
| Gediz | 5 831 | 36 941 | 42 772 | 1 890 | 22.6 |
| Emet | 2 792 | 35 169 | 37 961 | 1 490 | 25.5 |
| Yekûn — Total | 55 378 | 293 627 | 349 005 | 14 415 | 24.2 |
1935 Genel Nüfus Sayımında Uşak ve Köyleri
TC Başvekâlet İstatistik Genel Direktörlüğü/ République Turque Présidence du Conseil Office Central de Statistique-20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı/Recensement Général de la Population Au 20 October 1935-Kat’i ve Mufassal Neticeler/Résultats Définitifs et Detailles-Köyler Nüfusu/Population des Villages“-Neşriyat Sayısı:75 Cilt :59-Hüsnütabiat Matbaası-1937
1935 Genel Nüfus Sayımında kayda tâbi tutulan nüfus, her mevkide sayım günü şahsen hazır bulunan nüfustur.
Yani her mevkide, hazır bulunan yerli nüfus ile beraber oranın asıl ahalisinden olmayıp da sayım günü tesadüfen bulunanlar da kayıt edilmiş, buna mukabil bir mevkiin halkından olupta, o gün herhangi bir sebeple başka bir yerde bulunanlar kaydedilmemişlerdir.
1935 Genel Nüfus Sayımı Hakkında Ayrıntılı Bilgi
- — Bu eserde gösterilmiş olan köyler, 20 İlkteşrin 1935 genel nüfus sayımı tarihinde idari teşkilâtta mevcut olan köyleri ihtiva eder.
- — Köy Tabiratından maksat (Muhtarlık) dır. Yani, idareten bir muhtarlığa bağlı olan müteaddit köyler veya mevkiler muhtarlığın taşıdığı nam altında gösterilmiştir.
- — Her köy hizasında gösterilen nüfus mikdarı, sayım günü şahsen köyde hazır bulunan nüfustur. Yollar üzerindeki amele ile köylerin sahası haricindeki göçebeler ve aşiretler bu miktarların haricindedir.
- — Her köyün ismi hizasında bağlı bulunduğu nahiye , kaza ve vilâyet isimleri 20 İlkteşrin 1935 tarihinde idari teşkilât vaziyetine göredir.
- — Köy isimleri mahalli telaffuzlara nazaran yazılmıştır.
- — İki adı olan köylerin ikinci adları parantez içersinde gösterilmiştir.
- — (M) İşareti köyün merkez kazasına bağlı olduğunu veya Vilâyet merkezine bağlı olduğuna delâlet eder.
| Vilayet ve kazası/Provinces et districts | Köy Adeti/Nombre de Village | Vasati(Ortalama) Köy Nüfusu/Population Moyenne par Village | Beher Köye İsabet Eden Mesaha/Herbir Köye Düşen Yüzölçümü |
|---|---|---|---|
| Uşak | 145 | 549 | 26.3 |
1935 Genel Nüfus Sayımında Uşak Kazası Merkez Nahiye’ye Bağlı Köylerin Nüfusu
| Köy Numarası | Köy adları | Vilâyet | Kaza | Nahiye | Nüfus |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Akseki(Akse?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 969 |
| 2 | Bağbaşı | Kütahya | Uşak | Merkez | 506 |
| 3 | Bozkuş | Kütahya | Uşak | Merkez | 926 |
| 4 | Bölme | Kütahya | Uşak | Merkez | 937 |
| 5 | Cigerdede | Kütahya | Uşak | Merkez | 380 |
| 6 | Çarık | Kütahya | Uşak | Merkez | 298 |
| 7 | Çınarcık | Kütahya | Uşak | Merkez | 200 |
| 8 | Çukurağıl | Kütahya | Uşak | Merkez | 167 |
| 9 | Dağdemirler | Kütahya | Uşak | Merkez | 287 |
| 10 | Dağyenice | Kütahya | Uşak | Merkez | 328 |
| 11 | Elmacık | Kütahya | Uşak | Merkez | 387 |
| 12 | Eskisaray | Kütahya | Uşak | Merkez | 290 |
| 13 | Gögen(Göğem?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 393 |
| 14 | Güce gücer | Kütahya | Uşak | Merkez | 253 |
| 15 | Hocalar | Kütahya | Uşak | Merkez | 248 |
| 16 | İlyaslı | Kütahya | Uşak | Merkez | l064 |
| 17 | Kabaklar | Kütahya | Uşak | Merkez | 507 |
| 18 | Kalfa | Kütahya | Uşak | Merkez | 505 |
| 19 | Karabeyli | Kütahya | Uşak | Merkez | 180 |
| 20 | Karacahisar(A.Karacahisar?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 383 |
| 21 | Karagaç | Kütahya | Uşak | Merkez | 306 |
| 22 | Karahaşan | Kütahya | Uşak | Merkez | 305 |
| 23 | Karlık | Kütahya | Uşak | Merkez | 362 |
| 24 | Kayaağıl | Kütahya | Uşak | Merkez | 296 |
| 25 | Kediyünü | Kütahya | Uşak | Merkez | 182 |
| 26 | Kılcan | Kütahya | Uşak | Merkez | 382 |
| 27 | Kırkan(Kırka?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 421 |
| 28 | Koyunbeyli | Kütahya | Uşak | Merkez | 441 |
| 29 | Kudurkül(Yeşildere) | Kütahya | Uşak | Merkez | 537 |
| 30 | Kurt(Belkaya) | Kütahya | Uşak | Merkez | 181 |
| 31 | Kuyucak | Kütahya | Uşak | Merkez | 206 |
| 32 | Maarlık(Demirören) | Kütahya | Uşak | Merkez | 103 |
| 33 | Mahremşah(Muharremşah?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 399 |
| 34 | Marmaşo(?) | Kütahya | Uşak | Merkez | 31 |
| 35 | Mesudiye | Kütahya | Uşak | Merkez | 546 |
| 36 | Minkarap(Çamyuva) | Kütahya | Uşak | Merkez | 455 |
| 37 | Nadara (Gökçedal) | Kütahya | Uşak | Merkez | 269 |
| 38 | Ortaköy | Kütahya | Uşak | Merkez | 903 |
| 39 | Ovademirler | Kütahya | Uşak | Merkez | 311 |
| 40 | Paçacıoğlu | Kütahya | Uşak | Merkez | 551 |
| 41 | Sarıdere | Kütahya | Uşak | Merkez | 196 |
| 42 | Selikler | Kütahya | Uşak | Merkez | 158 |
| 43 | Susuzviran(Susuzören) | Kütahya | Uşak | Merkez | 818 |
| 44 | Ürünköy | Kütahya | Uşak | Merkez | 175 |
| 45 | Yapağlar | Kütahya | Uşak | Merkez | 569 |
| 46 | Yaşamışlar | Kütahya | Uşak | Merkez | 159 |
| 47 | Zeyp(Bozköy) | Kütahya | Uşak | Merkez | 232 |
| 48 | Mende(Kaşbelen) | Kütahya | Uşak | Merkez | 584 |
Günümüzde Uşak Kazası Merkez Nahiye Köyü Olupta 1935 Genel Nüfus Sayımında Görünmeyenler
Uşak ili Merkez İlçeye bağlı günümüzde 84 Köy var iken 1935 yılında bu sayı 47 Köy olarak kayıtlara geçmiştir. 1935-2020 yılları arasında Uşak köy sayılarında oluşan bu fark; Arada ki 37 köyün 1935 yılında Manisa’ya veya Kütahya’ya bağlı olmasındandır.
Günümüzde Uşak Merkez İlçeye bağlı olan Aktaş,Beylerhan ve Güre Köyleri batısında kalan bölge ise Manisa iline bağlı Eşme köyleri idi. Ve Uşak’ın kuzeyinde ki Eğlence ,Güneyköy,Yukarı Karacahisar…vs. bir çok köy ise Kütahya’nın Gediz ilçesine bağlı idi.
Yazan:Ömer Aşçı
